Jeżeli jesteś twórcą, to pewnie już wiesz jak bardzo ważne w branży kreatywnej jest zabezpieczenie praw autorskich. Niezależnie od tego czy piszesz e-booki, organizujesz warsztaty, sprzedajesz rękodzieło czy malujesz obrazy – w każdej działalności kreatywnej jest to to kluczowy  element  ochrony Twojej pracy.  Chcesz się dowiedzieć jak chronić swoje prawa autorskie? Oto kilka praktycznych wskazówek, które pomogą Ci w tym procesie.

1. Zrozumienie praw autorskich

Jak zastrzec prawa autorskie? To częste pytanie. Tymczasem prawa autorskie chronią twórczość od momentu jej stworzenia, bez potrzeby odrębnego zastrzegania czy rejestracji. Jako twórca masz prawo do decydowania, czy i jak twoje dzieła mogą być wykorzystywane, kopiowane czy rozpowszechniane. Zrozumienie, że prawa autorskie są twoje z chwilą stworzenia utworu, pozwala lepiej kontrolować wykorzystanie swojej pracy. Inna sprawa, że warto mieć dowody na to, że dany utwór został stworzony właśnie przez Ciebie.

2. Zawieranie umów z klientami i uczestnikami autorskich warsztatów

Aby uniknąć nieporozumień, warto opracować jasne umowy, które precyzyjnie określają, jakie prawa do utworów zostają przekazane klientowi lub uczestnikom autorskich warsztatów. Przykładowo, w umowie możesz określić, czy klient ma prawo do reprodukcji Twoich prac, czy tylko do ich wykorzystania w określony sposób (np. na potrzeby wystawy). Warto też pamiętać, że jeżeli chcesz komuś przekazać prawa autorskie to trzeba to zrobić koniecznie zawierając umowę w formie pisemnej lub z podpisami elektronicznymi (kwalifikowanymi). Co to oznacza w praktyce? Jeżeli wyślesz komuś skan podpisanej umowy w ramach której przenosisz na tę osobę prawa autorskie to  przeniesienie takie będzie nieważne! Zeskanowany i wydrukowany podpis nie sprawia, że umowa została zawarta w formie pisemnej.

3. Ochrona przed nieautoryzowanym wykorzystaniem

W branży kreatywnej bardzo często zdarzają się przypadki nieuprawnionego kopiowania dzieł. Dlatego warto rozważyć umieszczenie na swoich pracach widocznych znaków wodnych lub innych oznaczeń, które utrudnią ich bezprawne użycie. Można również korzystać z narzędzi czy platform online do monitorowania użycia swoich prac. Jeżeli ktoś skopiował bezprawnie Twoje dzieło, koniecznie podejmij kroki prawne! Możesz zacząć od wysłania wezwania do zaprzestania naruszeń Twoich praw i wydania korzyści uzyskanych z tytułu bezprawnego ich wykorzystania.

4. Prawa autorskie – rejestracja

Choć prawa autorskie są przyznawane z chwilą stworzenia utworu, w Polsce możesz również zarejestrować swoje dzieła np. w ZAiKS czy innym rejestrze, odpowiednim w zależności od rodzaju i charakteru Twojego dzieła. Rejestracja nie jest obowiązkowa, ale daje dodatkowy dowód na to, że utwór należy do Ciebie. Jest to szczególnie przydatne w przypadku sporów sądowych.

5. Przemyśl dobrze licencje i warunki sprzedaży

W sprzedaży dzieł sztuki i produktów rękodzielniczych warto rozważyć, jaką licencję chcesz przyznać kupującemu. Możesz udzielić licencji na używanie swojego utworu w określony sposób, na przykład tylko do użytku prywatnego lub do dalszej odsprzedaży. Określenie takich zasad w umowie z klientem pomoże uniknąć nieporozumień.

6. Prawa autorskie a edukacja i świadomość prawna

Regularnie inwestuj w swoją edukację prawną lub zleć komuś wsparcie prawne. Zrozumienie zagadnień związanych z prawami autorskimi pomoże Ci lepiej chronić swoje interesy i uniknąć problemów związanych z nieautoryzowanym wykorzystaniem twórczości. Pamiętaj, że dobre zabezpieczenie praw autorskich to podstawa sukcesu w branży kreatywnej.