Konkursy są bardzo popularnym sposobem na marketing. Nie bez powodu, często okazują się być bardziej opłacalne niż reklama na Instagramie czy reklama na Facebooku. Media społecznościowe ułatwiają sprawę – konkurs można odpowiednio nagłośnić i ogłosić jego wyniki w prosty sposób. Czy jednak wszystkie konkursy jakie widzimy na co dzień w Internecie, są w pełni zgodne z prawem? I co najważniejsze – jak zorganizować legalnie konkurs w social mediach? Czy potrzebne nam w ogóle prawo w marketingu? Czy będzie potrzebny regulamin konkursu? Przeszukując platformy w poszukiwaniu odpowiedzi znajdziemy sporo przykładów konkursów zorganizowanych w taki sposób, że od razu możemy się założyć, że nie widział tego profesjonalny marketer ani nie konsultował prawnik.

Najczęstszy błąd w organizacji konkursów w mediach społecznościowych

Pierwszy i najgorszy błąd dotyczy drogi wyboru zwycięzcy konkursu. Wciąż wiele małych marek z branży e-commerce jak i influencerów decyduje się na wybór zwycięzcy konkursu poprzez losowanie. A to sprawia, że konkurs przestaje być konkursem, a staje się loterią. Z pewnością żaden organizator konkursu nie chce zorganizować loterii. Dlaczego? Bo jest to gra losowa, której wynik zależy od przypadku, co sprawia, że dotyczą jej  restrykcyjne przepisy prawa. W skrócie? Więcej obostrzeń.

Państwo ma monopol na gry hazardowe. Żeby takową zorganizować, należy uzyskać koncesję, zezwolenie lub zgłosić. Jeżeli organizator nie spełni warunków z ustawy o grach hazardowych – popełni przestępstwo skarbowe. Działając zgodnie z prawem, trzeba uzyskać zezwolenie od właściwego dyrektora izby administracji skarbowej (czas oczekiwania do 2 miesięcy) i uiścić opłatę w wysokości 10% wartości puli nagród, jednak nie mniejszą niż 3682,15 zł (stan na 2024 rok, oblicza się jako nie mniej niż 50% kwoty bazowej).  Do wniosku o wydanie zezwolenia trzeba załączyć regulamin loterii. Jaka grozi kara za niespełnienie warunków? 5-krotność opłaty za wydanie koncesji lub zezwolenia. Czyli w najlepszym przypadku, w 2024 roku taka kara wyniesie 18 410,75 zł.

Wyobraźmy sobie, że organizator konkursu nie organizował loterii świadomie. Nie uiścił opłaty, nie uzyskał zezwolenia. Jednocześnie chciał zaoszczędzić na pomocy prawnej przy organizacji konkursu. Czy spodziewa się że losując wśród uczestników voucher na 100 zł, ryzykuje zapłatę blisko 20 tysięcy złotych kary? Czy twórca internetowy, który wydaje e-booki z przepisami kulinarnymi, zdaje sobie sprawę z tego jakie ma obowiązki losując osoby, którą dostaną od niego dajmy na to darmowy e-book lub zestaw przypraw?

Zadbać o to, żeby konkurs był konkursem. Konkurs nie wymaga zezwolenia ani zgłoszenia. Trzeba tylko pamiętać o paru zasadach.

Konkurs to przyrzeczenie publiczne.

„Kto przez ogłoszenie publiczne przyrzekł nagrodę za wykonanie oznaczonej czynności, obowiązany jest przyrzeczenia dotrzymać.” – tyle przepisy. Co z tego wynika dla organizatora konkursu?

Nie można dowolnie dysponować nagrodą – trzeba dotrzymać przyrzeczenia, a odwołanie konkursu wymaga uprzedniego przewidzenia w zasadach.

Przepisy przewidują możliwość odwołania konkursu, jeżeli nie ogłosimy, że jest nieodwołalny, ale odwołanie jest bezskuteczne względem osoby, która wcześniej czynność wykonała.

Trzeba precyzyjnie określić warunki, których spełnienie uprawnia do otrzymania nagrody. Musi być też określony czas trwania konkursu. Pamiętajmy o warunkach wzięcia udziału w konkursie i zadaniach konkursowych. Muszą to być działania, które może podjąć ubiegający się o nagrodę, a nie zdarzenia losowe od niego niezależne. Należy pamiętać też o kwestii własności nagrodzonego dzieła (prawa autorskie, dzień dobry!)

Podsumowując, o czym należy pamiętać przy organizacji legalnego konkursu? Co powinien zawierać regulamin konkursu w mediach społecznościowych?

• zasady wymagane przez daną platformę społecznościową.
• informacja o organizatorze i fundatorze nagród
• data rozpoczęcia i zakończenia konkursu
• kto może (i kto nie może) wziąć udział w konkursie
• zasady konkursu
• informację o nagrodach (rodzaj, liczba, sposób przekazania, kwestie podatkowe)
• kryteria wyłonienia zwycięzcy
• zasady reklamacji
• politykę prywatności
• informację o prawach autorskich
• jeżeli konkurs dotyczy wykonania np. zdjęcia lub filmu to również musimy uregulować kwestię zgód na wykorzystanie wizerunku.
• zasady wymagane przez daną platformę społecznościową.

Zasady platformy czyli czego wymaga od konkursów Instagram lub Facebook? Regulamin konkursu

Każda platforma ma swój regulamin, który akceptujemy już zakładając konto. Zasadniczo i Facebook jak i Instagram zezwalają na konkursy. Najważniejsze jest to aby w ramach swojego konkursu poinformować uczestników, że konkurs ten nie jest organizowany, wspierany czy też w jakikolwiek sposób związany z daną platformą. Facebook nie wyraża zgody na wykorzystywanie prywatnych osi czasu czy oznaczanie znajomych w ramach konkursów. Instagram nie pozwala błędnie oznaczać treści ani zachęcać do tego innych użytkowników. Co to oznacza? Że wymóg oznaczania się na zdjęciach na których danej osoby nie ma, jest niezgodny z zasadami platformy. Obie platformy przewidują obowiązek posiadania regulaminu, kładą nacisk na ograniczenia wiekowe.

Wszelkie akcje typu: udostępnij na swojej osi czasu, oznacz znajomych czy też daj lajka- są niezgodne z regulaminami mediów społecznościowych.

Przykładowe zakazy mediów społecznościowych, które należy wziąć pod uwagę organizując konkurs:

Zakaz wykorzystywania prywatnych osi czasu oraz połączeń ze znajomymi

Zakaz podszywania się pod innych użytkowników i tworzenia fikcyjnych kont

Zakaz prowadzenia konkursu bez regulaminu

Zakaz podejmowania działań o charakterze spamu

Zakaz gromadzenia danych osobowych bez zgody użytkownika

Zakaz wykorzystywania botów.

Opodatkowanie konkursu

Pamiętajmy też, że w związku z organizacją konkursu nie ominą nas  kwestie podatkowe.  Wygrane w konkursach podlegają podatkowi PIT w wysokości 10% wartości nagrody. Istnieje zwolnienie dla nagród w konkursach do wartości 2.000 zł. Niestety przepisy podatkowe przewidują też dodatkowe wymogi. A i samo zwolnienie jest mocno dyskusyjne.  Czyli zasadniczo wolna od podatku jest wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług – jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 2000 zł; zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności.

Czy konkurs w mediach społecznościowych spełnia przesłankę o organizowaniu i emitowaniu przez środki masowego przekazu? Izba Skarbowa wypowiadała się już że nie, doktryna twierdzi że jest to nieprawidłowe rozumowanie. W każdym przypadku należy mocno rozważyć możliwość zaliczenia Internetu jako mass media i administratora ogólnodostępnego portalu internetowego jako organizatora konkursu, i szczegółowo przeanalizować czy jest możliwość skorzystania z tego zwolnienia.

W przypadku opodatkowania PIT nagród rzeczowych w konkursie, co do zasady to zwycięzca będzie obowiązany wpłacić płatnikowi kwotę podatku przed udostępnieniem mu wygranej. W związku z tym, aby uniknąć kłopotliwych rozliczeń ze zwycięzcą, organizatorzy zazwyczaj przewidują dodatkową nagrodę pieniężną w kwocie, która wynosi tyle co kwota należnego podatku, która nie jest wypłacana tylko przekazywana bezpośrednio do Urzędu Skarbowego.

Jeżeli do organizacji konkursu są zaangażowane różne podmioty, np.: agencja kreatywna, dom mediowy, sponsor nagród, pośrednik, warto określić w regulaminie ich obowiązki tak żeby można było rozstrzygnąć kto jest odpowiedzialny za odprowadzenie podatku.

Przekazanie nagród rzeczowych może też podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli przy ich nabyciu organizatorom przysługiwało w całości lub w części, prawo do odliczenia VAT z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. W zależności od tego, co jest przedmiotem nagrody wydawanej przez organizatorów konkursu (towar czy usługa w rozumieniu VAT-u) wystąpią różne konsekwencje po stronie organizatora na gruncie VAT. Opodatkowaniu VAT nie podlega przekazywanie prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli to przekazanie następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika. Istotne zatem jest ustalenie wartości wydawanej nagrody.

Regulamin konkursu to konieczność

Musimy pamiętać, że organizacja konkursu w social mediach jest świadczeniem usługi drogą elektroniczną. Jeżeli przyszło Ci do głowy podczas czytania tego artykułu, że może zorganizujesz konkurs bez regulaminu, koniecznie czytaj dalej!

Konkurs jest usługą świadczoną drogą elektroniczną, w rozumieniu ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Przepisy tej ustawy nakładają na usługodawcę, czyli w tym przypadku organizatora konkursu, obowiązki, m.in. stworzenia i publikacji regulaminu! Co w takim regulaminie musi się znaleźć? Zasady świadczenia usługi, rodzaje i zakres świadczonych usług, warunki świadczenia usług drogą elektroniczną, sposób zawierania umowy i jej rozwiązywania oraz, uwaga: tryb postępowania reklamacyjnego. Tak, regulamin konkursu organizowanego w social mediach musi zawierać również tryb postepowania reklamacyjnego, trzeba uczestnika konkursu poinformować jak może złożyć reklamację i w jaki sposób będzie ona rozpoznawana.

Zgodnie z ustawą zatem musimy w regulaminie uwzględnić rodzaje i zakres usług świadczonych drogą elektroniczną, warunki świadczenia tych usług, wymagania techniczne niezbędne do wzięcia udziału w konkursie, zakaz dostarczania przez usługobiorcę treści o charakterze bezprawnym i warunki zawierania i rozwiązywania umów o świadczenie usług drogą elektroniczną.

(Artykuł nie stanowi porady prawnej i nie wyczerpuje tematu. Przy organizacji konkursu może pojawić się jeszcze kilka innych zagadnień prawych, które należy szczegółowo rozważyć, w każdym wypadku w oparciu o rzeczywiste okoliczności. Jeżeli potrzebny Ci regulamin konkursu lub szukasz pomocy prawnej, skontaktuj się z Kancelarią umawiając konsultację przez zakładkę Sklep).